Viering op zondag 3 aug. 2025.
Ze staat opvallend in het centrum van Aalten. In steen met op de achtergrond het kerkgebouw, dat naar haar is genoemd: Helena. Haar naam betekent: de schitterende of lichtende.
Ze is van zeer oude datum. In het jaar 255 werd zij geboren. Volgens de verhalen als dochter van een herbergier. Maar haar geboorte kan ook op een eiland in de Adriatische zee hebben plaatsgevonden. Het oog van de Romeinse keizer Constantius Clorus viel op haar. Zij trouwden. Uit het huwelijk werd zoon Constantijn geboren, de opvolger van de keizer. Gedurende de eerste drie eeuwen van onze jaartelling leden Christenen onder vervolgingen. Zij werden gevangen gezet, gemarteld, gedood. De grote ommekeer vond plaats in 313. In dat jaar nam Helena het Christelijk geloof aan. In datzelfde jaar vaardigde haar zoon, keizer Constantijn, het Edict van Milaan uit, dat de christenen vrijheid van godsdienst gaf. Hij werd de eerste Christenkeizer. Zijn moeder Helena noemde hij voortaan keizerin. Helena ondernam als pelgrim reizen naar Jeruzalem om met eigen ogen te zien waar Jezus was rondgetrokken. Volgens het verhaal vond zij het kruis waaraan Jezus ter dood was gebracht. Zij nam het mee naar Rome en ook andere kleine voorwerpen die aan Hem herinnerden.
En Aalten dan? Het eerste kerkje, op dezelfde plek dan het oudste gebouw van Aalten, kan rond het jaar 800 door de zendeling Ludger zijn opgericht. Het latere grotere gebouw kreeg in de middeleeuwen de naam van Helena. Uit respect voor dat wat zij betekende, 'de schitterende'. Ook uit eerbied van haar betekenis voor Christenen: de ontdekster van het kruishout. Behalve het glooiende dorp Aalten zijn er in Nederland geen kerken naar haar vernoemd. Elders in Europa wel en de vele afbeeldingen van haar wijzen op haar grote betekenis.
Aalten is dus al vele eeuwen verbonden met deze bijzondere vrouw. Zij is eigenlijk de patroon van Aalten. Ook in deze tijden, waarin veel mensen de kerk voorbij lopen, maar niet meer binnengaan. Ieder jaar op 18 augustus is wereldwijd haar gedenkdag. Voorafgaand aan die dag wordt 3 augustus om 9.30 uur in de Oude Helenakerk een r-k viering gehouden waarin Helena van Aalten centraal staat. Ook in zijn deze dienst drie oude relieken aanwezig, stoffelijke resten, die wijzen op het leven van Helena, deze bijzondere vrouw van Aalten.
